{ iSanG saLoObin nG isang mamaMayang Pilipino ukoL sa Balangiga Massacre }

Ballad of Balangiga

Radioactive Sago Project

Lourd De Veyra / Francis De Veyra

Noong September 27, 1901

Dahil sa treaty of paris

Kung saan
binenta tayo sa mga kano,

At mula noon ay naging kakambal

Na natin ang malas dahil palagi na lang

Tayong damay sa mga away ni Amboy,

Lumusob ang mga anak ni Ankol Sam

At nanunog, nang-rape, namaril,

Nang-torture, nagnakaw sa buong bayan.

Lalong lalo na sa isla ng Samar,

Dumating ang mga ‘kano sa bayan ng Balangiga.

So isang gabi, ang mga magigiting na mamayan

Ng Balangiga ay nagplano:Ihawin na natin ang
Amerikano!Nagsuot sila ng mga damit pambabae

Lumusob ng gabiAt pinagtataga ang mga humihilik na

Amerikanong sundalo

Ito na nga ang naging

Balangiga massacre—Pero massacre para kanino?

Massacre daw ayon sa kasaysayan ng Amerikano.

Paano magiging massacre eh nagtatanggol lang naman tayo?

Pag may pumasok bang magnanakaw

Sa bahay mo at pinatay mo ang magnanakaw

E kasalanan mo pa rin ba yun?

I mean, I hope you don’t mind, and won’t take offense,

But read my lips: we all did it in self-defense

Bumawi ang mga kano—Nag-utos si Gen. Jakob Smith na sunugin ang Samar

“I want you : I want you to kill and burn, the more
you killand burn, the better you will please me!” sabi niya.

And that meant anybody nine years or older,

Marunong magsalita, wasto ang katawan

Lahat kailangang madamay sa madugong katayan.

At iyan po ang ibig sabihin ng benevolent assimilation:

Pang-aabuso, pagnanakaw, assassination

Panloloko, pang-gagago, pang-iinsulto

Kung tratuhin tayo parang kutoAmerica—you’re no longer a country

But a registered trademarkLike the red, white, and blue packets

Just like a hotdog in the park

And after New York and World Trade Center

We say: “We are all Americans.
We are all Americans."

Ikaw na lang.

Wag nang maulit

Pero naulit ang
kasaysayang lagi na lang

Napipilipit.

(Madarama sa tulang ito ang mapusok na diwa ng Ama ng Katipunan)

Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya
sa pagkadalisay at magkadakila
Gaya ng pag-ibig sa sariling lupa?
Aling pag-ibig pa? Wala na nga, wala.

Pagpupuring lubos ang palaging hangad
Sa bayan ng taong may dangal na ingat,
Umawit, tumula, kumata't at sumulat,
Kalakhan din niya'y isinisiwalat.

Walang mahalagang hindi inihandog
Ng may pusong mahal sa Bayang nagkupkop,
dugo, yaman, dunong, katiisa't pagod,
Buhay ma'y abuting magkalagut-lagot.

Bakit? Alin ito na sakdal ng laki,
Na hinahandugan ng busong pagkasi,
Na sa lalong mahal nakapangyayari,
At ginugulan ng buhay na iwi?

Ay! Ito'y ang iang bayang tinubuan:
Siya'y iona't tangi sa kinamulatan
Ng kawili-wiling liwanang ng araw
Na nagbigay-init sa buong katawan.

Kalakip din nito'y pag-ibig sa Bayan,
Ang lahat ng lalong sa gunita'y mahal,
Mula sa masaya'y gasong kasanggulan
Hanggang sa katawa'y mapasa-libingan.

Sa aba ng abang mawalay sa bayan!
Gunita ma'y laging sakbibi ng lumbay,
Walang alaala't inaasa-asam
Kundi ang makita'y lupang tinubuan.

Pati ng magdusa'y sampung kamatayan
Wari ay masarap kung dahil sa bayan
At lalong mahirap. Oh, himalang bagay!
Lalong pag-irog pa ang sa kanya'y alay.

Kung ang bayang ito'y masasa-panganib
At siya ay dapat na ipagtangkilik,
Ang anak, asawa, magulang, kapatid;
Isang tawag niya'y tatalidang pilit.

Hayo na nga, hayo, kayong nagabuhay
Sa pag-asang lubos ng kaginhawahan
At walang tinamo kundi kapaitan,
Hayo na't ibangon ang naabang bayan!

Kayong nalagasan ng bunga't bulaklak
Ng kaho'y ng buhay na nilanta't sukat,
Ng bala-balaki't makapal na hirap,
muling manariaw't sa baya'y lumiyag.

Ipahandug-handog ang busong pag-ibig
At hanggang may dugo'y ubusing itigis;
kung sa pagtatanggol, buhay ay mapatid,
Ito'y kapalaran at tunay na langit!

Andres Bonifacio (1863 - 1897) The father of the Philippine Revolution


Andres Bonifacio was born in Tondo, Manila in 1863, the son of Santiago Bonifacio a boatman who later became teniente mayor (what would now be called vice mayor). His mother, Catalina Bonifacio, died of tuberculosis in 1881, and his father died a year later.
His father's death forced Bonifacio to leave school (his family earned enough money to send him to school), but by that time Bonifacio was educated enough to be literate in Spanish. To support his 3 brothers and two sisters, Bonifacio took the job of a bodegero (warehouse keeper).
In 1892, Andres joined La Liga Filipina, an organization founded by Philippine national hero, Jose Rizal. The organization's objective was to convince Spain to grant full Spanish citizenship to Filipinos. When Rizal was arrested and exiled later in 1892, however, Bonifacio became convinced that independence was the only path for the Philippines.
To achieve this goal, Bonifacio founded the KKK, or Kataastaasan Kagalang-galang na Katipunan nang mga Anak nang Bayan, now more commonly referred to as the Katipunan. The Katipunan's was a secret society who's objective was to begin an armed revolution against Spain.
In 1896, the Katipunan was discovered by a spanish friar. On August 23 of that year Bonifacio gathered the Katipuneros to Pugadlawin, where they tore their cedulas and cried out "Long live the Philippines!" An event now called "The cry of Pugadlawin1." The Philippine Revolution began.
Bonifacio was not an effective general. The Spaniards regularly defeated the troops that Bonifacio led. On the other hand, one of his lieutenants, Emilio Aguinaldo, was winning his side of the war, and was able to capture a few towns. The army led by Bonifacio called Magdiwang and the Magdalo group led by Aguinaldo became bitter rival factions. The disputes among the two factions led to the re-capturing of a few towns by the Spaniards.
In an effort to reunite the two groups, a convention was held at Tejeros in 1897.
The Tejeros convention ultimately resulted with Aguinaldo voted as president. Bonifacio, however, refused to recognize the results of the convention, and declared it void, by his power as the Supremo of the Katipunan. Bonifacio took the men who were still loyal to him to Indang, Cavite. Bonifacio was later captured there by Aguinaldo's troops. In a trial that is largely thought to be unfair, Bonifacio, along with his brother Procopio, were tried for treason, and were sentenced to death.
On May 10, 1897, Andres and Procopio Bonifacio were shot to death, on the orders of Emilio Aguinaldo. Andres was only 34 years old.



source: http://everything2.com/title/Andres%2520Bonifacio


Andres Bonifacio bilang unang Pangulo

November 24th, 2007 in Bayani, Kasaysayan, Pelikula at Telebisyon Hanggang ngayon, hindi pa rin natatapos ang usapin tungkol sa unang pangulo ng Pilipinas. Itinuturo ng opisyal na kasaysayan–na bunga na kolonyal na edukasyon–na si Emilio Aguinaldo ang kauna-unahang pangulo. Ngunit may mga historyador, gaya nina Dr. Milagros Guerrero, na nagsasabing si Andres Bonifacio ang tunay na unang naluklok sa posisyong iyan na hanggang ngayon ay pinag-aagawan pa rin. Ang tungkol sa pagiging unang pangulo ni Bonifacio ay isa sa mga isyung tatalakayin sa susunod na labas ng I-Witness. Nasa ibaba ang article mula sa GMANews.tv:
Kilala mo ba si Andres Bonifacio? Dahil kakaunti lang ang mga sulat, dokumento at kahit litratong iniwan niya, misteryo para rin kung sino talaga ang Ama ng Rebolusyon. Sa kabila nito, isa ang tiyak: maaring wala na ngang bayani, maliban kay Rizal, ang makatutumbas sa lalim at tindi ng paggunita ng mga Pinoy kay Bonifacio. Para makasama sa kanyang paghahanap sa natatagong Bonifacio, sinamahan si Howie Severino ni Atty. Gary Bonifacio, apo ni Gat Andres sa kapatid niyang si Procopio at ang unang abogado sa pamilya.
Sa kanya, natuklasan ni Howie na ang pagpatay sa Supremo ng Katipunan ay nagkaroon ng mabigat na epekto sa pamilya na ramdam pa nila kahit ilang henerasyon na ang lumipas. Ilang Bonifacio na raw ang nagpapalit ng pangalan at marami ang ayaw pa ring lumantad ngayon. Habang binabagtas nila ang mundo ng kabataan ni Gat Andres, natuklasan ni Howie na ang kinilalang Bayani ng Masa ay marunong mag-Kastila at may mestizang ina, nagtrabaho para sa mga multinational companies, at hindi mahilig maglakad ng nakapaa tulad ng karaniwang imahe niya sa sining. Pero dumating ang pinakamalaking rebelasyon matapos mabasa ni Howie and ilang piling dokumento at makausap ang ilang nag-aral ng kasaysayan: Si Bonifacio nga ba – at hindi si Emilio Aguinaldo – ang unang pangulo ng Pilipinas? At totoo kayang ang kinikilalang unang halalan para sa pagka-Presidente ng ating bansa ay may bahid ng pandarayang hindi binabanggit sa mga libro ng kasaysayan? Ang tunay na buhay ni Gat Andres Bonifacio, ilalantad na ngayong Lunes, Nobyembre 26, sa I-Witness – ang 2007 PMPC Star Award winner para sa Best Documentary Program at Best Documentary Program Hosts. (GMANews.tv)

Cinematography: Egay Navarro

Field director: JJ Villamarin

Field producer: Mavie Almeda

Executive producer: Ella Evangelista

source: http://edericeder.com/andres-bonifacio-ang-unang-pangulo/

"Rebolusyonaryo"

Kung kami'y isang rebolusyonaryo...

Anumang uri na lumalaban sa umiiral na panlipunang kaayusan ay epektibong makagawa nito kung bibigyan nito ng organisado at mulat na porma ang kanyang pakikibaka. Anuman ang pagkakamali at pagkabukod ng mga porma ng organisasyon at ng kanilang kamulatan, ito nga ang nangyari sa mga uring tulad ng alipin o ng magsasaka na hindi nagdadala sa loob ng hanay nila ng bagong panlipunang kaayusan. Pero ang mga pangangailangang ito ay mas pumapatungkol sa istorikal na mga uri na nagdadala ng bagong mga relasyon na kailangan para sa ebolusyon ng lipunan. Ang proletayado ay, kabilang sa mga uring ito, ang tanging uri na walang pang-ekonomiyang kapangyarihan sa loob ng lumang lipunan. Dahil dito ang kanyang organisasyon at kamulatan ay mas lalupang mapagpasyang mga salik sa kanyang pakikibaka.

Ang porma ng organisasyon na binuo ng uri para sa kanyang rebolusyonaryong pakikibaka at para sa paghawak ng pampulitikang kapangyarihan ay ang mga konseho ng mangagawa. Subalit habang ang buong uri ang paksa ng rebolusyon at muling ini-organisa sa mga organisasyong ito sa naturang panahon, hindi ito nagkahulugan na ang proseso para maging mulat ang uri ay sabay-sabay o magkatulad. Umuunlad ang makauring kamulatan sa liku-likong daan sa pamamagitan ng pakikibaka ng uri, sa kanyang mga tagumpay at kabiguan. Dapat harapin niya ang pagkahati-hating seksyonal o pambansa na siyang ‘kalikasan' ng kapitalistang lipunan at kung saan nasa interes ng kapital ang pagpapanatili nito sa loob ng uri.

Bilang mga rebolusyonaryo, isusulong namin ang katarungan at ang pagpigil sa masasmang gawi ng mga Lider natin. Hangad din namin ang magkaroon ng kapayapaan at katahimikan ang bansang Pilipinas at ang makamit ng mga Pilipino ang nararapat na katarungan. Kami'y nalulungkot at sadyang nasasaktang sa tuwing nakikita ng aming mga matang napakabata ang karahasang dulot ng kasakiman at kasamaan ng mga Pinunong namamahala sa atin. Nalulungkot kami na ang kasalukuyang henerasyon ay hindi nakakatamasa ng kaunlaran at masakit isipin na maaari pa rin itong mangyari sa susunod na henerasyon. Nais naming makatulong at ipahayag ang aming saloobin sa lahat. Sa pamamagitan ng aming munting tinig sana'y mabuksan ang mga puso't isipan ng mga Pilipino at magising sa katotohanan. magtulungan tayong paunlarin ang ating bansang Pilipinas.

Sinuportahan nga ba ni Rizal ang rebolusyon? Bakit nga ba? Tama ba ang naging desisyon niya?

Sinasabing hindi sang-ayon sa rebolusyon ang tinaguriang "Pambansang Bayani" natin. Bakit naman siya naging bayani kung gayon? Sa paraang kanyang ginamit, ang pagsusulat ng mga propaganda, ay kaisa sa rebolusyon, hindi siya gagawa ng mga naturang nobela at mga hakbang kung tutol siya sa rebolusyon. ang pangunahing layunin nila ay ang mapalaya nag mga Pilipino sa malulupit na kamay ng mga Espanyol!! Ang paraan niya ay hindi marahas, dinadaan niya ito sa mga nobela, sulatin at mga babasahin. Ginigising niya ang mga Pilipinong bulag sa katotohanan na kaya nating mag-aklas laban sa mga mapang-aping Espanyol. Siguro ayaw niyang makita ang mga madudugong awayan ng mga Pilipino at Espanyol..Nag-aalala din siya sa mga susunod na henerasyon kung masasaksihan nila ang mga rebolusyong nagaganap..

Makatarungan ba ang pagkamatay ni Andres Bonifacio? Bakit?

Naramdaman ni Bonifacio na kaya na niyang umpisahan ang himagsikan noong Mayo ng 1896. Subalit, bago pa man siya mag-umpisa; ang Katipunan ay natuklasan ng mga Kastila. Mahigit sa 1,000 Katipunero ang sumama sa kanya sa Pugad Lawin, Caloocan noong ika-23 ng Agosto, 1896. Buhat noon ang Katipunan ay natuklasan ng mga Kastila, kaya hindi sila makatakas sa pang-aaresto ng mga Kastila, at ang mga tauhan niya na kulang sa armas, pagod at gutom at kakaunti ang tumulong ay nakaranas ng malabong tagumpay at malubhang pagkatalo. Ito ang nagkumbinsi sa bahaging Magdiwang na anyayahan si Bonifacio sa Cavite para ayusin ang kanilang hidwaan at patuloy na magkaisa. Isang Pulong ang ginanap sa Tejeros, Cavite. Si Bonifacio ang namuno ng pagpupulong upang itatag ang Republika ng Pilipinas. Sa halalan si Aguinaldo ang nahalal na Pangulo, si Mariano Trias naman ang Pangalawang Pangulo at si Bonifacio ang Taga-Liham. Si Bonifacio ay nasaktan at ginamit niya ang kanyang karapatan bilang Pinakamataas na Pinuno ng Katipunan, upang mapawalang bisa ang halalan.Si Bonifacio ay lumipat sa Naic, Cavite at nag-umpisa siyang gumawa ng sarili niyang pamahalaan at puwersa. Samantala, ang mga umaabanteng tropa ng Kastilang Heneral na si Camilo de Polavia ay nagbabantang sakupin ang Cavite. Inutusan ni Aguinaldo sila Pio del Pilar at Noriel na pawang binigyan ng matataas na katungkulan na iwanan si Bonifacio at bumalik sa kanilang gawain.
Si Bonifacio kasama ang kanyang pamilya ay umalis sa Naic pauntang Indang at sa kanyang pagbabalik sa Montalban, si Aguinaldo ay nagpadala ng tauhan para siya ay arestuhin, subalit si Bonifacio ay lumaban at nasugatan. Humrap siya sa isang paglitis dahil sa kanyang gawain na laban sa bagong pamahalan at binigyan ng sentensiyang bitay ng isang Militar na Hukuman. Ang mga tauhan ni Aguilanaldo ang bumitay sa kanya sa kabundukan ng Maragondon, Cavite noong ika-10 ng Mayo, 1897.
Hanggang ngayon si Bonifacio ay kilala ng mga Pinoy sa kanyang katapangan na inilarawan sa mga katagang ito:
" Andres Bonifacio Matapang na Tao...."
Kung paano namatay si Andres Bonifacio ay hindi masasabing ito'y makatarungan sapagkat sila'y pinapatay ng kapwa Pilipino lamang. Ni hindi kaaya- aya ang kanilang pagkakalibing, parang silang mga hayop na inilibing lang sa ilalim ng lupa. Hindi nararapat ang ganitong libing sa ating bayani. Pero kunbg iniisip nila na sa panahon noon ay masa madaling matatamo ang katarungan ng isang bayani sa ganoong paraang ng paglilibing ay hindi naman msama kung titingnan lang ang positibing kahulugan nito.